สรรพคุณของ : มะแขว่น
มะแขว่น (Zanthoxylum limonella) หรือที่เรียกกันว่า "หมากแข้ง" หรือ "พริกไทยลาว" เป็นสมุนไพรที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในไทยและประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะในภาคเหนือและภาคอีสานของไทย
1. สรรพคุณทางยา
บรรเทาอาการปวด – มีฤทธิ์แก้ปวด ลดการอักเสบ และช่วยบรรเทาอาการปวดฟัน
ช่วยย่อยอาหาร – กระตุ้นน้ำย่อย ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และช่วยขับลม
แก้อาการไอ – มีฤทธิ์ขับเสมหะ ลดอาการไอ และช่วยบรรเทาอาการหวัด
ฆ่าเชื้อและต้านจุลชีพ – มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา
บำรุงธาตุในร่างกาย – กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตและทำให้ร่างกายอบอุ่น
ช่วยแก้ลมพิษและอาการคัน – ใช้ภายนอกเป็นสมุนไพรแก้แพ้และอาการคัน
2. สรรพคุณด้านอาหาร
ใช้เป็น เครื่องเทศ เพิ่มรสชาติและกลิ่นหอมให้กับอาหาร เช่น ลาบ น้ำพริก และแกงต่างๆ
มีรสเผ็ดร้อนและมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ช่วยดับคาวเนื้อสัตว์
ใช้หมักเนื้อเพื่อเพิ่มความนุ่มและช่วยถนอมอาหาร
3. สรรพคุณด้านอื่นๆ
ใช้ไล่แมลง – กลิ่นของมะแขว่นสามารถไล่แมลงได้ เช่น ยุง และแมลงวัน
ใช้ทำยาฆ่าเชื้อธรรมชาติ – สามารถใช้เป็นส่วนผสมของน้ำยาทำความสะอาดจากสมุนไพร
ใช้เป็นเครื่องเทศ: นำผลแห้งไปคั่วให้หอมก่อนนำมาปรุงอาหาร
ชงดื่มเป็นยา: ต้มน้ำดื่มช่วยบรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ และช่วยย่อย
ใช้ภายนอก: ตำหรือบดเป็นผงทาผิวหนังเพื่อบรรเทาอาการคัน
ไม่ควรใช้ในปริมาณมากเกินไป เพราะอาจทำให้ร้อนใน
หญิงตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
มะแขว่นเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากทั้งในด้านอาหารและยา เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการใช้สมุนไพรไทยในการดูแลสุขภาพ